هل سبز دانه، ادویهای است به شکل غلافهای کوچک که دانههای سیاه رنگی داخل آن قرار دارد. این ادویه دارای طعمی شیرین و معطر است و به همین دلیل اغلب در دسرها، نوشیدنیهای معطر و چای از آن استفاده میشود. از هل سبز دانه به عنوان ملکهی ادویهجات یاد میشود. هل سبز دانه بعد از زعفران و وانیل در رتبهی سوم گرانترین ادویهجات جهان قرار دارد. در هندوستان هنوز هم از هل به عنوان دارو استفاده میشود و یکی از اصول آیورودا بشمار میآید. علاوه بر این در طب سنتی چین از هل سبز دانه برای درمان عفونتهای دندان، مشکلات گلو، احتقان ریهها، التهاب پلکها، اختلالات دستگاه گوارش، سنگهای صفراوی و… استفاده میشود.
هل سبز در آشپزخانه
در آشپزی ایرانی از هل سبز دانه، بیشتر برای طعم و عطر آن استفاده میشود، مخصوصا برای معطر کردن خورشتهای نذری از هل سبز دانه کمک میگیرند. البته افرادی که به آشپزیهای هندی و عربی علاقه دارند، روشهای استفادهی بیشتری از هل سبز دانه، خواهند داشت. پودر هل سبز دانه کاربردهای مختلفی در تهیهی ادویهجات از جمله ادویههای هندی دارد. برای ساخت پودر هل، پوستهی آن را جدا کنید و با آسیاب قهوه، یا با وردنه (با اضافه کردن کمی شکر)، آنها را پودر کنید. از هل سبز دانه علاوه بر معطر کردن دسر، نوشیدنی، غذا و شیرینیها، به تنهایی دمنوشی تهیه میشود که میتواند موجب افزایش خواص درمانی آن گردد. مقدار 30 گرم هل سبز دانه کوبیده را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید به مدت 10 دقیقه دم بکشد، سپس آن را صاف کنید و بنوشید.
خواص درمانی هل سبز دانه
پیشگیری از سرطان کولورکتال: براساس یافتههای علمی، هل سبز دانه به میزان 48 درصد در مقابله با سرطان رودهی بزرگ مؤثر میباشد.
محافظت از قلب: پژوهشهای علمی ثابت کردهاند که تجویز هل سبز دانه به بیماران قلبی و عروقی، منجر به ضربان قلب پایین یا ریتم کنترل شدهی ضربان قلب میشود و از طرفی به کنترل فشار خون بالا کمک میکند.
ضد افسردگی: اسانس هل سبز دانه، یکی از موادی است که در آروماتراپی برای درمان افسردگی از آن استفاده میکنند.
پیشگیری از بیماریهای گوارشی: در طب سنتی چین یعنی آیورودا، از هل سبز دانه به عنوان راه حلی برای مشکلات گوارشی استفاده شده است. به علاوه از عصارهی هل سبز دانه برای کنترل اختلالاتی مانند اسیدیته، و مشکلات معده مفید است.
خواص ضد میکروبی: روغن فرار هل سبز دانه، قادر است که گسترش برخی از میکروبهای خطرناکی که بطور مرتب باعث مسمومیتهای غذایی میشود را مهار کند.
خواص ضد اسپاسم: در طب آیورودا از هل سبز دانه برای درمان اسپاسم عضلات و درد مفاصل استفاده میشود.
بهبود مشکلات دندان: پزشکان سنتی چین در آئورودا، برای کاهش مشکلات دندان از هل سبز دانه استفاده میکنند.
ضد آسم: از هل سبز دانه میتوان برای درمان مبتلایان به آسم و سایر مسائل تنفسی، استفاده کرد. یک پژوهش علمی نشان داد که هل سبز دانهی خام، میتواند لولههای تنفسی را باز کند.
سم زدایی: فرآیند متابولیک در بدن، باعث آزاد شدن سموم و رادیکالهای آزاد شده و انباشتگی این سموم باعث بروز مشکلات فراوانی همچون سرطان و پیری زودرس میشود. ترکیبات بیوشیمیایی موجود در هل سبز دانه اثرات ضد سمی دارند.
بهبود گردش خون: در طب سنتی آروماتراپی از هل سبز دانه در بهبود بخشیدن به گردش خون ریهها استفاده میشود و بر همین اساس از آن در درمان علائم آسم و برونشیت بهره میبرند.
درمان تهوع و گلو درد: هل سبز دانه محرکی مؤثر است که از آن برای جلوگیری از احساس تهوع و استفراغ استفاده میشود. علاوه بر این استفاده از دمنوش هل و دارچین قبل از صبحانه، میتواند موجب کاهش درد گلو شود.
خواص دیگر:
- درمان ناتوانیهای جنسی و همچنین انزال زودرس
- درمان بیماریهای دستگاه ادراری همچون سیستیت و گونورهآ
- درمان سکسکه با استفاده از دمنوش هل
- رفع بوی بد دهان